Παιχνίδι: Το Α και το Ω για τη φυσιολογική ανάπτυξη του παιδιού μας
Το παιχνίδι δεν είναι απλά ένας τρόπος για να διασκεδάσει το παιδί μας περνώντας απλά όμορφες στιγμές. Το παιχνίδι αποτελεί έναν από τους πιο σημαντικούς παράγοντες της φυσιολογικής του ανάπτυξης όχι μόνο σωματικά και κινητικά αλλά πολύ περισσότερο όπως λένε οι ψυχολόγοι, συναισθηματικά, κοινωνικά αλλά και γλωσσικά.
Από τους πρώτους κιόλας μήνες της ζωής του, μπορεί κανείς να “διαβάσει” τον ενθουσιασμό και τη χαρά του όταν ανακαλύπτει με τη βοήθεια μας αρχικά , τον κόσμο μέσα από χρώματα, εικόνες και αντικείμενα, ενώ ταυτόχρονα όσο η επικοινωνία αναπτύσσεται, μαθαίνει να διαχειρίζεται ακόμα και το θυμό και την αδικία με τον πιο ανώδυνο τρόπο.
Ας τα πάρουμε όμως τα πράγματα από την αρχή. Στην ουσία το πρώτο παιχνίδι με το παιδί μας είναι αυτό της “μίμησης” και είναι αναπόσπαστο κομμάτι της αλυσίδας για την γνωστική του ανάπτυξη. Αντιγράφοντας πιστά τη συμπεριφορά μας, τελικά μαθαίνουν κινήσεις και συνήθειες μας, όπως η πιο απλές, της ομιλίας ή της διαδικασίας του φαγητού.
Ακούγοντας τους γονείς του να του μιλάνε, το παιδί μιμείται τις κινήσεις του στόματος και προφέρει τις πρώτες του λέξεις.
Μετέπειτα, παίζοντας με παιχνίδια όμοια με κουτάλια και πιρούνια, το παιδί μιμείται τους γονείς του και τελικά μαθαίνει να τρώει μόνο του ή καταφέρνει να πιάνει το ποτήρι και να πιει νερό. Σε αυτή τη διαδικασία δε, είναι σημαντικό να τονίσουμε ότι:
1. Ενθαρρύνουμε συνεχώς το παιδί να παίζει μαζί μας,
2. Πρέπει να δείχνουμε υπομονή αλλά και ενθουσιασμό,
3. Να του δίνουμε χρόνο αλλά και χώρο,
4. Να μιλάμε συνεχώς ώστε να έχει μια καλύτερη γλωσσική και κινητική ανάπτυξη.
Στην πραγματικότητα, αν το καλοσκεφτούμε, συνειδητοποιούμε , ότι το παιχνίδι αποτελεί τελικά την πρώτη διαδικασία κοινωνικοποίησης και ένταξης του παιδιού στην ενήλικη ζωή. Είναι με έναν τρόπο, η πρώτη του πρώτη προσπάθεια του να αποδεχθεί τους άλλους αλλά και να γίνει το ίδιο αποδεκτό προσαρμόζοντας τα θέλω του και τις πράξεις του, προκειμένου να προσεγγίσει αρχικώς εμάς κι έπειτα τα άλλα παιδιά. Έτσι, σιγά – σιγά
1. Μαθαίνει να μοιράζεται,
2. Να υπερασπίζεται τον εαυτό του,
3. Να ενισχύεται η αυτοπεποίθηση του
4. Να καλλιεργούνται οι δεξιότητες της επικοινωνίας του, και τέλος,
5. Να αποκτά “ενσυναίσθηση”, να μπορεί δηλαδή να μπει στη θέση των άλλων παιδιών στη διάρκεια του παιχνιδιού.
Παιχνίδι “μέσα ή έξω;”
Προφανώς το παιχνίδι σε εξωτερικούς χώρους όπως πάρκα, παιδικές χαρές η ακόμα και στη φύση είναι καλύτερο γιατί με αυτόν τον τρόπο οι γονείς βοηθούν το παιδί να ενισχύσει την εφευρετικότητά του και τη δημιουργική του σκέψη, ενώ ταυτόχρονα το βοηθά να εξερευνήσει τον κόσμο, να μάθει τα όρια του και να προφυλάσσεται από τους πιθανούς κινδύνους στοιχεία που μέσα στο ασφαλές σχετικά περιβάλλον του σπιτιού περιορίζονται.
Σε κάθε περίπτωση πάντως ένα είναι το σίγουρο: Όλα τα παιδιά έχουν την ανάγκη του παιχνιδιού για όλους τους παραπάνω λόγους, αλλά και για έναν ακόμη, ίσως τον σημαντικότερο. Για να εκφράσουν τα συναισθήματά τους τις στιγμές που δεν μπορούν διαφορετικά !
Και αν υπάρχει έστω κι ένας να πιστεύει ότι το παιχνίδι για ένα παιδί είναι πολυτέλεια, θα πρέπει να γνωρίζουμε ότι όχι μόνο δεν είναι αλλά έχει καταχωρηθεί ως βασικό δικαίωμα από την United Nations High Commission for Human Rights.