Πώς να βοηθήσω το παιδί μου να ξεπεράσει μία τραυματική εμπειρία
Ένας ενήλικας γίνεται «ράκος» όταν τύχει να βιώσει ένα δυσάρεστο γεγονός, πολύ περισσότερο δε, ένα μικρό παιδί που εκτός από τον φόβο και το σοκ που καταβάλουν την ψυχή του εξαιτίας του συμβάντος, βλέπει επιπλέον την γαλήνια έως εκείνη τη στιγμή πραγματικότητά του να «σπάει» σε χίλια κομμάτια.
Με αφορμή το τραγικό συμβάν στο σχολείο του Κονέκτικατ, όπου 28 παιδιά και ενήλικες σκοτώθηκαν από τα πυρά του νεαρού «εισβολέα», η ψυχολόγος Barbara Markway συστήνει μερικούς τρόπους με τους οποίους ο καθένας από εμάς μπορεί να εφαρμόσει για να προσεγγίσει και να βοηθήσει ένα παιδί που έτυχε να βιώσει κάποια τραυματική εμπειρία.
Δώστε κατάλληλες για την ηλικία του εξηγήσεις. Ένα μικρό παιδί είναι δύσκολο να συνειδητοποιήσει το απρόσμενο κακό που του συνέβη γιατί στο μυαλουδάκι του ο κόσμος μοιάζει ασφαλής, όπως εκείνο νιώθει προστατευμένο μέσα στην οικογένειά του. Μην μπείτε σε πολλές λεπτομέρειες για οτιδήποτε συνέβη, απλά εξηγήστε του με απλά λόγια το «περίγραμμα» του δυσάρεστου συμβάντος.
Μην του πείτε ψέματα, γιατί είναι θέμα χρόνου να μάθει την αλήθεια από τον κοινωνικό του περίγυρο (από το σχολείο, από τη γειτονιά) και να νιώσει πληγωμένο εξαιτίας σας.
Καθησυχάστε το αν επιμένει να ρωτά για τις λεπτομέρειες. Αν σας ρωτήσει κάτι στο οποίο δεν θέλετε να απαντήσετε, αποφύγετε την απόκριση χρησιμοποιώντας κουβέντες που θα το βοηθήσουν να ηρεμήσει και μια θερμή αγκαλιά για να ξεχαστεί.
Ακούστε τι έχει να σας πει. Να είστε διαθέσιμη να ακούσετε οτιδήποτε έχει το παιδί να σας πει – τη μαρτυρία του για το συμβάν, τα συναισθήματά που του δημιουργήθηκαν. Μην απορρίψετε τις ανησυχίες του αλλά αφήστε το να εκφραστεί και προσπαθήσετε να το κατανοήσετε
«Φιλτράρετε» τις αντιδράσεις σας. Τα παιδιά αντιλαμβάνονται τα συναισθήματα των ενηλίκων από τη γλώσσα του σώματός τους. Γι αυτό προσπαθήστε να μην το «ταράξετε» περισσότερο με τις αντιδράσεις σας και παραμείνετε όσο το δυνατόν πιο ψύχραιμη και στα λόγια και στις κινήσεις σας.
Κρατήστε την υπομονή σας. Μπορεί η συμπεριφορά του παιδιού να αλλάξει προς το χειρότερο τις πρώτες ημέρες μετά το δυσάρεστο συμβάν που βίωσε, γι αυτό να είστε οπλισμένη με περισσότερη υπομονή.
Κλείστε την τηλεόραση, αν το συμβάν στο οποίο έγινε μάρτυρας το παιδί «παίζεται» στις ειδήσεις. Οι εικόνες από το σημείο του συμβάντος μπορεί να το σοκάρουν περισσότερο και οι συνεχείς αναφορές από την τηλεόραση μπορεί να το «βυθίσουν» σε μεγαλύτερη ανησυχία.
Τονίστε του τη σημασία εκείνων που βοηθούν, γιατί στο μυαλό του έχουν αποτυπωθεί εικόνες από κάτι ή κάποιον που «καταστρέφει». Μιλήστε του για τη γενναιότητα που δείχνουν οι άνθρωποι (πχ οι πυροσβέστες) όταν οι πολίτες βρίσκονται σε κίνδυνο και για τη σπουδαιότητα της αλληλοβοήθειας.
Επιστρέψτε το συντομότερο δυνατό στη ρουτίνα της οικογένειας. Όσο το παιδί βλέπει τους μεγάλους «ξεσηκωμένους» και ανήσυχους, τόσο περισσότερο ανησυχεί και τρομοκρατείται. Οτιδήποτε και αν έχει συμβεί, προσπαθήστε σε σύντομο χρονικό διάστημα να επαναφέρετε τις καθημερινές συνήθειες της οικογένειας προκειμένου να «πάρει» το μήνυμα ότι η ζωή συνεχίζεται.
Επισκεφτείτε έναν παιδοψυχολόγο, αν διαπιστώσετε ότι η συμπεριφορά του παιδιού έχει μεταβληθεί σημαντικά. Αν αρνείται να πάει στο σχολείο, ή δεν θέλει να φάει και να κοιμηθεί, τότε πιθανόν χρειάζεται να δείτε έναν ειδικό για να σας βοηθήσει να ξεπεράσετε τα προβλήματα.