Ουρολοιμώξεις: οι ανεπιθύμητοι επισκέπτες του καλοκαιριού
Ας ξεκινήσουμε μιλώντας πρώτα απ όλα για το ουροποιητικό μας σύστημα, το οποίο αποτελείται από μία ομάδα οργάνων που ρυθμίζουν την απέκκριση των ούρων:
- τα νεφρά που φιλτράρουν το αίμα και παράγουν τα ούρα,
- την κύστη, ένα όργανο σαν μπαλόνι που αποθηκεύει τα ούρα,
- τους ουρητήρες που είναι δύο σωλήνες μεταφοράς των ούρων απο τα νεφρά στην κύστη, και την ουρήθρα, έναν σωλήνα που μεταφέρει τα ούρα απο την κύστη έξω απο το σώμα.
Οι λοιμώξεις ουροποιητικού είναι λοιμώξεις που προσβάλλουν συχνά την κύστη ή τα νεφρά. Οι κυστίτιδες είναι οι πιο συχνές λοιμώξεις. Συμβαίνουν όταν βακτήρια διέρχονται απο την ουρήθρα και διεισδύουν στην κύστη ή τα νεφρά. Συνήθως όμως, αυτό που προηγείται είναι η μόλυνση του κόλπου με βακτήρια που προέρχονται από το έντερο και τελικά διεισδύουν στην ουρήθρα –και τελικά μπορεί να καταλήξουν στα νεφρά. Είναι συχνότερες στις γυναίκες διότι το μήκος της ουρήθρας των γυναικών είναι μικρο -περίπου 2εκ.- και συνεπώς είναι σχετικά έυκολο σε ένα μικρόβιο να την διανύσει.
Τα συμπτώματα
Το πιό συχνό μικρόβιο που προκαλεί λοίμωξη ουροποιητικού είναι το κολοβακτηρίδιο.Τα κλασσικά συμπτώματα που προκαλεί είναι πόνος ή μπούκωμα στην ούρηση, συχνουρία κι αιματουρία. Τα συμπτώματα της προσβολής του νεφρού (πυελονεφρίτιδα) είναι πυρετός πόνος και ναυτία, ακόμη κι εμετούς!
Στις σεξουαλικά ενεργές νέες γυναίκες η συχνότητα της λοίμωξης ουροποιητικού είναι μεγάλη. Παράγοντες κινδύνου είναι η πρόσφατη σεξουαλική επαφή, η πρόσφατη χρήση σπερματοκτόνων και το ιστορικό λοιμώξεων ουροποιητικού. Ακόμη ας σημειωθεί ότι η κυστίτιδα είναι αρκετά συχνή σε εμμηνοπαυσιακές γυναίκες ακόμη και εαν δεν έχουν σεξουαλική ζωή.
Πως γίνεται η διάγνωση
Η διάγνωση επιβεβαιώνεται με την γενική ούρων στην οποία διαπιστώνεται πυουρία ή ακόμη και αιματουρία. Το μικροβιακό αίτιο που την προκάλεσε ανιχνεύεται στην καλλιέργεια ούρων, ενώ το αντιβιόγραμμα δείχνει τα αντιβιοτικά στα οποία ανταποκρίνεται το μικρόβιο.
Οι περισσότερες λοιμώξεις ουροποιητικού θεραπεύονται με αντιβιοτικά. Μία κυστίτιδα συνήθως χρειάζεται 3-7 ημέρες, ενώ μία πυελονεφρίτιδα δύο εβδομάδες. Στην περίπτωση της πυελονεφρίτιδας είναι μάλιστα αρκετά πιθανόν να απαιτηθεί νοσηλεία. Τα συμπτώματα πρέπει να υποχωρήσουν κάπως, έαν η θεραπεία είναι εύστοχη, μετά το πρώτο 24ωρο με την έναρξη των αντιβιοτικών.
Αν μία γυναίκα με λοίμωξη ουροποιητικού είναι έγκυος ή έχει ουρολίθους πρέπει να αντιμετωπίζεται με ιδιαίτερη σχολαστικότητα, γιατί συχνά η θεραπεία δεν είναι εύκολη.
Τι πρέπει να κάνει μία γυναίκα που παθαίνει συχνά λοιμώξεις ουροποιητικού;
- Να πίνει μεγάλες ποσότητες υγρών.
- Να ουρεί μετά την σεξουαλική επαφή. Αυτό είναι πιο σημαντικό ακόμη και από το πλύσιμο μετά το σεξ!
- Να αποφεύγει τα σπερματοκτόνα και εάν έχει διάφραγμα να συζητήσει με τον γυναικολόγο της μήπως μπορεί να αλλάξει μέθοδο αντισύλληψης.
- Μετά την εμμηνόπαυση να συζητήσει με τον γιατρό της την χρήση κολπικής κρέμας οιστρογόνων που δρούν προστατευτικά.
- Ο χυμός cranberry φαίνεται ότι δρά προστατευτικά επηρεάζοντας το Ph των ούρων-κυκλοφορεί σε σκόνη και σε κάψουλες.
- Να μην παίρνει αντιβιοτικά παρα μόνον όταν είναι πραγματικά αναγκαία. Όλα τα αντιβιοτικά μεταξύ των άλλων σκοτώνουν μικρόβια που φυσιολογικά υπάρχουν στον κόλπο (φυσιολογική χλωρίδα). Έτσι δημιουργείται «κενό» που το καλύπτουν παθογόνα μικρόβια που «καταλαμβάνουν» τον κόλπο. Αυτά σε πρώτη ευκαιρία μπορούν να διεισδύσουν στην κύστη και να προκαλέσουν νόσο.
- Οι γυναίκες που προσβάλλονται πολύ συχνά από ουρολοιμώξεις, πρέπει να θεραπεύουν ακόμη και τα μικρόβια που εντοπίζονται στα test Pap τα οποία δεν προκαλούν νόσους. (Συχνό παράδειγμα είναι το μικρόβιο γκαρντενέλα).
Προσοχή!
Για να προστατευτούν οι γυναίκες από τις ουρολοιμώξεις χρειάζεται να καταναλώνουν πολλά γαλακτοκομικά προϊόντα, τα οποία προστατεύουν τη χλωρίδα του κόλπου και να προσέχουν τον τρόπο που καθαρίζονται στην τουαλέτα. Ποτέ να μην σκουπίζονται με κατεύθυνση από τον πρωκτό προς τα εμπρός και ποτέ να μην κάνουν κολπικό σεξ αφού έχει προηγηθεί πρωκτικό.
Ακόμη, δεν πρέπει να «κάθονται» σε τουαλέτες που δε γνωρίζουν, και πρέπει να πηγαίνουν στη τουαλέτα μόλις νιώσουν την ανάγκη για ούρηση-και όχι μετά από πολλή ώρα. Εξαιρετικά σημαντική είναι και η υγιεινή της ευαίσθητης περιοχής-σχολαστικός καθαρισμός και καθημερινή αλλαγή εσωρούχων-, ακόμη και σε νέες κοπέλες που δεν έχουν σεξουαλικές επαφές.
Αντώνης Βασιλογιαννακόπουλος,
Παθολόγος-Λοιμωξιολόγος
Διευθυντής β’ Παθολογικής Κλινικής
Νοσοκομείου «Ερρίκος Ντυνάν»
drandonis@yahoo.gr