Πότε και πώς μιλάμε στα παιδιά μας για το σεξ
«Σεξουαλική διαπαιδαγώγηση είναι η ενημέρωση των νέων σε θέματα γενετήσιας αγωγής και διαπροσωπικών σχέσεων. Η γενετήσια αγωγή δεν περιορίζεται στην ενημέρωση επί της λειτουργίας μόνο των γεννητικών οργάνων. Αναφέρεται στη βιολογική, ψυχολογική και κοινωνιολογική πλευρά του σοβαρού αυτού θέματος»
Πέρα όμως από τους επιστημονικούς ορισμούς της έννοιας, πώς μπορούμε απλά και πρακτικά να περάσουμε την ουσία της γνώσης στα παιδιά μας; Ένα έργο σχετικά δύσκολο για τους γονείς καθώς η έλλειψη σχετικής διαπαιδαγώγησης μέσω μαθημάτων στα σχολεία από την μία αλλά και ο βομβαρδισμός πληροφοριών μέσω διαδικτύου – στο οποίο τα παιδιά μας έχουν πρόσβαση από εξαιρετικά μικρές ηλικίες- από την άλλη, συχνά μπερδεύουν τα πράγματα….
Τι μπορώ να συζητήσω τελικά με το παιδί μου για το σεξ & πότε μπορώ να ξεκινήσω να το κάνω;
Συμφωνούμε πως ίσως για μεγάλη μερίδα γονιών, αυτού του είδους των συζητήσεων και επεξηγήσεων μπορεί να τους κάνεις να αισθάνονται λίγο άβολα. Όμως, σκεφτείτε πως μαθαίνοντας στο παιδί σας το σώμα του και πώς να το κρατά υγιές και προστατευμένο, του χαρίζετε απλόχερα πολύ σημαντικά εφόδια ώστε να προφυλάγεται από οτιδήποτε μπορεί να απειλήσει την υγεία του έτσι ώστε να μπορούν να χαίρονται και να απολαμβάνουν τη ζωή.
Άρα, βάζοντας στην άκρη τα ταμπού και τους αυτοπεριορισμούς μας, αρχίζουμε να μιλάμε με το παιδί μας όσο πιο νωρίς μπορούμε και καθώς μεγαλώνει φροντίζουμε να εμπλουτίζουμε τις γνώσεις του και να καλλιεργούμε σε περισσότερο βάθος σχετικές στάσεις και δεξιότητες.
Παραδείγματα
0-4 χρονών
Δίνουμε σημασία:
-στην ορθή ονομασία από το παιδί όλων των εξωτερικών μερών του σώματος (στήθος, πέος, κόλπος, αιδοίο κ.λπ)
-στην επεξήγηση προς το παιδί των σωματικών διαφορών ανάμεσα στα δύο φύλα
– στην αποδοχή της συνήθειας του παιδιού να εξερευνά το σώμα του
-στην έναρξη με το παιδί συζητήσεων σχετικά με την ανάγκη για προστασία του εαυτού του και του σώματός του από ανεπιθύμητα αγγίγματα και άλλες συμπεριφορές που το κάνουν να νιώθει άβολα.
4-6 χρονών
Συζητούμε με το παιδί:
-από πού έρχονται τα μωρά (συζήτηση για τη σύλληψη ενός μωρού, την εγκυμοσύνη και τον τοκετό, με απλή αλλά σωστή γλώσσα, χωρίς λεπτομέρειες)
-όρια που πρέπει να έχει ως προς το ποια γλώσσα και συμπεριφορά είναι κοινωνικά αποδεκτή (λεξιλόγιο, χειρονομίες, συνήθειες)
-όρια σε σχέση με το χειρισμό του σώματός του και πιο συγκεκριμένα:
– Παιχνίδια με το σώμα (τι είναι ασφαλές και τι όχι, τι είναι αποδεκτό και τι όχι)
– Καθορισμός συμπεριφορών που πρέπει να γίνονται σε ιδιωτικό χώρο και όχι δημόσια.
– Συνεχίζουμε να επισημαίνουμε στο παιδί ότι το σώμα του ανήκει μόνο σ’
αυτό και ότι μπορεί και πρέπει να αρνηθεί οποιαδήποτε συμπεριφορά προέρχεται από κάποιον άλλο και το κάνει να νιώθει άβολα και άσχημα, ακόμα και αν αυτός ο άλλος είναι μέλος της οικογένειας.
6-9 χρονών
Μιλούμε με το παιδί για:
-τις διαφορές ανάμεσα στα δύο φύλα (συμπεριφορά, συνήθειες, κοινωνικά αποδεχτές τάσεις)
-το μηχανισμό της αναπαραγωγής με περισσότερες λεπτομέρειες
– όρια που σχετίζονται με το σεβασμό των προσωπικών στιγμών του ιδίου και των άλλων σε ιδιωτικό χώρο
-την ανοχή και το σεβασμό που πρέπει να επιδεικνύουμε προς τους άλλους ανεξάρτητα αν είναι διαφορετικοί από εμάς με οποιονδήποτε τρόπο
-θέματα αυτοσεβασμού
– θέματα που αποτελούν κοινωνικά ταμπού
-θέματα που σχετίζονται με τα στερεότυπα των φύλων
-την έννοια της φιλίας, της αγάπης και των αντίστοιχων σχέσεων που κτίζουν οι άνθρωποι
9-12 χρονών
Σε αυτή την ηλικία συζητούμε με το παιδί για:
-τις σωματικές & συναισθηματικές αλλαγές της προ εφηβείας
-θέματα που τους απασχολούν – όπως τα πιο κάτω- με στόχο να τους διαφωτίσουμε και να τους καθησυχάσουμε:
– Η ιδέα που έχουν για το σώμα τους (θέματα αυτό-εικόνας, αυτοεκτίμησης κ.λπ)
– Η ανησυχία τους για το αν είναι φυσιολογικοί, εξαιτίας των ξαφνικών αλλαγών που νιώθουν ότι βιώνουν (περίοδος, ονείρωξη, αλλαγές στο σώμα, στη φωνή κ.λπ)
– Η αμηχανία τους να συζητήσουν θέματα που σχετίζονται με τη σεξουαλικότητα παρόλο που θα το ήθελαν πολύ.
Θέματα που σχετίζονται με νέες σκέψεις και νέα συναισθήματα που τους απασχολούν (οι φιλίες, το φλερτ κ.λπ)
-Προσπαθούμε να θέσουμε τη σχέση μας μαζί τους σε νέες, πιο γερές βάσεις, με στόχο να καταφέρουμε να την διατηρήσουμε δυνατή κατά τη διάρκεια των δύσκολων χρόνων της εφηβείας.
13-18 χρονών
Είμαστε δίπλα τους, έτοιμοι να τους ακούσουμε, να τους συμβουλεύσουμε, να μοιραστούμε μαζί τους εμπειρίες και απόψεις, όσο γίνεται χωρίς πίεση και ένταση. Ό,τι και να συμβαίνει, προσπαθούμε να διατηρούμε πάντα ανοικτή την επικοινωνία μαζί τους. Στόχος μας είναι να νιώθουν ότι μπορούν να μας εμπιστευτούν κάθε στιγμή για οτιδήποτε τους απασχολεί
.Σε αυτές τις ηλικίες αναμένουμε ότι :
- δυσκολεύονται να αποδεχτούν τις πολλές σωματικές αλλαγές και προσπαθούν να προσαρμοστούν στα νέα επίπεδα ορμονών
- θα εκδηλώσουν έντονα την ανάγκη τους να μένουν μόνοι σε δικό τους χώρο
- επηρεάζονται πολύ εύκολα από τους φίλους και τα ΜΜΕ
- θέλουν να νιώθουν ότι ελέγχουν οι ίδιοι τη ζωή τους
- νιώθουν συχνά έλξη από άτομα του αντίθετου φύλου, κάνουν ρομαντικές, ερωτικές και σεξουαλικές σκέψεις και έχουν έντονα συναισθήματα για το άτομο που τους ενδιαφέρει.
- Πιθανόν να βιώσουν τα πρώτα χάδια, ίσως και σεξουαλική επαφή
Δώστε στα παιδιά σας τις πληροφορίες που χρειάζονται για μια ασφαλέστερη κοινωνική και συντροφική ζωή. Το σεξ σίγουρα ΔΕΝ είναι ντροπή. Είναι μια διαδικασία όμορφη. Και αυτό πρέπει να μάθουμε στα παιδιά μας. Μάθετε τα να σας ακούν και να σας συμβουλεύονται.