Ελισσάβετ Πατρικίου: Από την Κοζάνη στο Αμβούργο – Ο δρόμος προς την κορυφή, οι φωτογραφίες και τα μπεστ σέλερ βιβλία μαγειρικής
Το μεγαλύτερο δώρο της χρονιάς, όταν η μικρή Ελισσάβετ αποχαιρετούσε τους συμμαθητές της στη Γερμανία, ήταν να πάει στο χωριό της μητέρας της και να περάσει εκεί άλλο ένα αξέχαστο καλοκαίρι. Βουτιές στη θάλασσα, φρέσκα φρούτα από το περιβόλι και πολλές ιστορίες που δεν χόρταινε να ακούει από τη γιαγιά της, τη Σοφία. Εκεί, στο Βαθύλακκο Κοζάνης, έκανε τα πρώτα της όνειρα, βάζοντας στοίχημα με τον εαυτό της, όταν μεγαλώσει να καταφέρει να τα πραγματοποιήσει όλα.
Και τα κατάφερε. Σήμερα, η Ελισσάβετ Πατρικίου έχει εξελιχθεί σε μία από τις πιο επιτυχημένες φωτογράφους κατακτώντας συγχρόνως τη θέση της πρώτης σε πωλήσεις Ελληνίδας συγγραφέα βιβλίων μαγειρικής στη Γερμανία.
Ωστόσο τίποτα από όλα αυτά δεν έσβησε μέσα της τη λαχτάρα εκείνη που ένιωθε ως παιδί μεταναστών, κάθε φορά που την έλουζε το φως του ήλιου της πατρίδας και ατένιζε το απέραντο μπλε της θάλασσας. Με όρεξη για τη ζωή και την πίστη ότι «δεν υπάρχει το δεν γίνεται, αν κάτι το θες πραγματικά» προχωράει κλείνοντάς της πονηρά το μάτι. Και η ζωή τής χαμογελά.
Αυτή είναι η ιστορία της, την οποία αφηγείται στο lifesharing.gr
Συνέντευξη στη Βίκυ Καλοφωτιά
Τι είναι αυτό που κάνει τους Γερμανούς να σας θεωρούν την πιο δημοφιλή Ελληνίδα συγγραφέα βιβλίων μαγειρικής στη χώρα τους;
Είμαι πολύ χαρούμενη, που τα βιβλία μου από την άλλη πατρίδα μου, την «Ελλάδα», έχουν τόσο μεγάλη αποδοχή. Κάθε ένα από τα βιβλία είναι ένα έργο καρδιάς από μόνο του. Φυσικά πρόκειται και για συνταγές, για την ΠΡΑΓΜΑΤΙΚΗ ελληνική κουζίνα -αλλά επίσης πρόκειται πάντα και για ιστορίες και ανθρώπους. Αυτό είναι για εμένα τουλάχιστον τόσο σημαντικό όσο το ίδιο το φαγητό! Πίσω από κάθε καλό γεύμα υπάρχει πάντα ένας άνθρωπος. Και αυτό θέλω να το δείχνω με εικόνες και λόγια.
Είστε, επίσης γνωστή και ως φωτογράφος και αρκετά συχνά δημοσιεύονται στο γερμανικό Τύπο φωτογραφικά στιγμιότυπα με την υπογραφή σας. Πόσο εύκολο ήταν για μια Ελληνίδα να πετύχει και σε αυτόν το χώρο;
Ως Ελληνίδα στο χώρο: ελεύθερη επαγγελματίας φωτογράφος, συγγραφέας βιβλίων και δημιουργός ρεπορτάζ, δεν έχει απολύτως καμία διαφορά! Αλλά ως γυναίκα σίγουρα! Δυστυχώς, αυτό είναι γεγονός -όχι μόνο στη Γερμανία.
Ως γυναίκα πρέπει να δουλέψεις πολύ σκληρότερα για να πετύχεις τους στόχους σου στην εργασία, κατά μέσο όρο εξακολουθείς να κερδίζεις λιγότερα από έναν άνδρα -και αυτό στην Ευρώπη το έτος 2022. Σε αυτά τα θέματα έχουμε ακόμα μπροστά μας πολύ δρόμο να διανύσουμε… αλλά το να τα παρατάς δεν είναι ποτέ επιλογή! Και κάθε γενιά, συμπεριλαμβανομένων αυτών μετά από εμάς, θα τα πάει καλύτερα -είμαι πεπεισμένη γι’αυτό.
Μένετε στο Αμβούργο, για να βρίσκεστε κοντά στη θάλασσα και να σας θυμίζει και την Ελλάδα. Τι είναι αυτό που σας λείπει περισσότερο όταν βρίσκεστε μακριά της;
Έχω δύο φορές μια πατρίδα: Το Αμβούργο και την Ελλάδα. Παλαιότερα, όταν μου έκαναν αυτήν την ερώτηση: «ΠΟΥ είναι η πατρίδα σου;» σκεφτόμουν: «Πρέπει να αποφασίσω». Αλλά τελικά δεν χρειάζεται!
Η πατρίδα είναι εκεί που είναι το σπίτι -και η καρδιά είναι συνδεδεμένη με αυτό. Και ποτέ δεν μπορεί να πάρει κανείς όλα τα θετικά πράγματα από ένα μέρος ταυτόχρονα. Όταν βρίσκομαι στο Αμβούργο μου λείπει η Ελλάδα και το αντίστροφο. Η θάλασσα παίζει πάντα σημαντικό ρόλο σε αυτό, με βοηθάει όταν νιώθω νοσταλγία.
Οι γονείς σας μετανάστευσαν στη Γερμανία για να αναζητήσουν μια καλύτερη ζωή. Πώς ήταν το να μεγαλώνετε σε μια ξένη χώρα; Υπήρξαν στιγμές που αισθανθήκατε ότι δεν σας αποδέχονταν;
Σε κάθε χώρα υπήρχαν και υπάρχουν διαφοροποιήσεις και ριζικές αλλαγές ως προς τον πολιτισμό: από το φαγητό μέχρι και τη γλώσσα. Στη Γερμανία ήταν κάποτε οι μετανάστες που έρχονταν για να δουλέψουν ως εργάτες -σήμερα είναι οι άνθρωποι που έπρεπε να φύγουν για να γλιτώσουν από τον πόλεμο. Αυτό αποτελεί μια μεγάλη πρόκληση για όλους -ωστόσο, παρά τις δυσκολίες, είναι συγχρόνως διαφωτιστικό.
Στην αρχή σίγουρα δεν ήταν εύκολο: το να γνωρίσεις τον πολιτισμό σε μια ξένη χώρα χωρίς να κατέχεις τη γλώσσα. Δεν είχαν καν την ευκαιρία να αντλήσουν πληροφορίες εκ των προτέρων: χωρίς το διαδίκτυο, τα μέσα ενημέρωσης κτλ… ήταν εξαιρετικά δύσκολο.
Ήξεραν όμως για ποιον σκοπό το έκαναν -και ότι στην πράξη θα είχαν και πολύ ωραίες συναντήσεις με ζεστούς ανθρώπους αλλά και κάποιες όχι και τόσο ωραίες. Ακριβώς όπως είναι και οι άνθρωποι -αλλά όπου κι αν πας: υπάρχουν πάντα και οι «καλοί»!
Ποιες είναι οι πιο έντονες αναμνήσεις από την παιδική σας ηλικία στο χωριό, το Βαθύλακκο Κοζάνης;
Έχω τόσες πολλές… αυτό ήταν πάντα το μεγαλύτερο δώρο της χρονιάς για εμένα: το να πάω στο χωριό της μητέρας μου στις καλοκαιρινές διακοπές. Λάτρευα τις μυρωδιές κατά την άφιξη, το να κάθομαι στην αγκαλιά της γιαγιάς μου και να ακούω για ώρες τις παλιές της ιστορίες -και φυσικά το καλό φαγητό, φρέσκο απευθείας από το χωράφι!
Το να μαζεύω τις ντομάτες και τα ρόδια από τον κήπο και να τα δαγκώνω κατευθείαν για να τα γευτώ -δεν ξεχνάς ποτέ αυτήν τη γεύση. Και όλα αυτά με διαμόρφωσαν πολύ ως χαρακτήρα αλλά και όσον αφορά την επαγγελματική μου καριέρα και τα βιβλία μου.
Έχετε αναφερθεί και στην αγάπη που τρέφατε για τη γιαγιά σας, τη Σοφία, η οποία δεν βρίσκεται πια στη ζωή. Σας είχε δώσει κάποια συμβουλή, την οποία ακολουθείτε μέχρι σήμερα;
Η Σοφία μού έχει πει πολλά, πολλά καλά πράγματα. Αλλά αυτό που μάλλον με διαμόρφωσε περισσότερο: το παράδειγμα που μου έδωσε μέσα από τον τρόπο που ζούσε τη ζωή της! Όλα όσα μπορείς να πετύχεις και μόνος σου στη ζωή -ως άνθρωπος και ως γυναίκα. Και ότι δεν υπάρχει το «δεν γίνεται», αν κάτι το θες πραγματικά.
Η μητέρα σας, Αναστασία, σας αποκαλεί «πουλάκι μου», επειδή είστε λάτρης της ελευθερίας. Τι άλλο δεν θα διαπραγματευόσασταν με τίποτα;
Την ανοχή. Η ελευθερία είναι ένα από τα πιο σημαντικά θεμέλια για τη ζωή. Για μια καλή ζωή. Εφόσον κάποιος δεν βλάπτει κανέναν, θα έπρεπε να του επιτρέπεται να κάνει ό,τι θέλει!
Όπως έχετε δηλώσει, είστε άνθρωπος που λειτουργεί με το συναίσθημα. Με ποιον τρόπο επιδιώκετε να το ξυπνάτε και στους άλλους μέσα από όλα όσα κάνετε;
Δεν υπάρχει συγκεκριμένη φόρμα για αυτό. Πράγματι τα κάνω πάντα όλα σύμφωνα με το συναίσθημα -όπως αυτήν εδώ τη συνέντευξη. Λέω ή γράφω αυτό που μου λέει η καρδιά μου. Και σκέφτομαι, ότι ίσως μετά το νιώσει και κάποιος άλλος: το ότι είναι ειλικρινές.
Και ναι, με ενδιαφέρουν οι άνθρωποι, οι ιστορίες τους -όχι όταν πρέπει, αλλά όταν θέλω. Γι’αυτό και στην ενασχόλησή μου με τη φωτογραφία και ως συγγραφέας κάνω πια μόνο δουλειές που με ελκύουν. Ήταν πολύ μακρύς ο δρόμος μέχρι να φτάσω εδώ, το κάνω αυτό εδώ και 29 χρόνια, και πάνε μόνο μερικά χρόνια που πλέον μπορώ να επιλέξω τι θέλω να κάνω. Αυτό είναι ωραίο!
Στο παρελθόν πραγματοποιήσατε και ένα ρεπορτάζ στην Αθήνα και συγκεκριμένα στα Εξάρχεια. Πρόκειται να ακολουθήσουν αντίστοιχα και κάποια ακόμη; Τι άλλο ονειρεύεστε και σχεδιάζετε για το μέλλον;
Ναι, μάλιστα έχω αφιερώσει μέχρι και ολόκληρο βιβλίο σε αυτή την υπέροχη πόλη, την άγρια ντίβα «Αθήνα»! „Athen -das Kochbuch“ («Αθήνα – το βιβλίο μαγειρικής») -αλλά είναι και ταξιδιωτικός οδηγός! Ειλικρινά λατρεύω αυτήν την πόλη!
Έχω πολλές ιδέες στο κεφάλι μου, κάθε λίγο και λιγάκι… Κάποια πράγματα στη συνέχεια εφαρμόζονται, άλλα χρειάζονται περισσότερο χρόνο ή δεν έρχεται ποτέ η κατάλληλη στιγμή… ωστόσο θα ήθελα να συνεχίσω να κάνω ρεπορτάζ για θέματα που με αγγίζουν -θέλω να δείξω πράγματα σε άλλους.
Και φυσικά και τη μεγάλη μου αγάπη: να φτιάχνω βιβλία! Όπως το τελευταίο μου βιβλίο „Griechenland vegetarisch“ («Χορτοφαγική Ελλάδα») -γι’αυτό άλλωστε ταξίδεψα στην Κρήτη και μαγείρεψα, μίλησα, γέλασα με συναρπαστικές γυναίκες -και κάποιες φορές έριξα και ένα δάκρυ, γιατί είναι κι αυτό ένα συναίσθημα που βρίσκεται βαθιά στην καρδιά μου. Όλα αυτά θα ήθελα ευχαρίστως να συνεχίσω να τα κάνω με τον ίδιο ακριβώς τρόπο -σε όποιο μέρος του κόσμου κι αν είναι… αλλά πάντα με καλούς ανθρώπους!
*Πηγή φωτογραφιών: Προσωπικό Αρχείο Ελισσάβετ Πατρικίου
(Deutsche Version)
Elissavet Patrikiou: Von Kozani nach Hamburg – Der Weg an die Spitze, die Fotos und die Bestseller-Kochbücher
Das größte Geschenk des Jahres, als sich damals die kleine Elissavet von ihren Mitschülern in Deutschland verabschiedete, war es, in das Dorf ihrer Mutter zu fahren und dort einen weiteren, unvergesslichen Sommer zu verbringen. Tauchen im Meer, frisches Obst aus dem Garten und zahlreiche Geschichten von ihrer Oma, Sofia, die sie sich stundenlang anzuhören liebte. Dort, im Dorf Vathilakko in Kozani, schloß sie mit sich selbst eine wertvolle Wette: sobald sie erwachsen wurde, alle ihre Träume zu verwirklichen.
Und sie hat es geschafft. Heute ist Elissavet Patrikiou eine der erfolgreichsten Fotografinnen und gleichzeitig die meistverkaufte griechische Kochbuchautorin in Deutschland.
Dennoch nichts davon löschte in ihr die Sehnsucht aus, die sie als Kind empfand, jedes Mal, wenn sie den Blick auf den Sonnenschein ihrer Heimat und das endlose Blau des Meeres richtete. Mit Lebenslust und dem Glauben, dass es kein „es geht nicht“ gibt „wenn man etwas wirklich will“ macht sie ununterbrochen Schritte vorwärts. Und das Leben schenkt ihr sein allerschönstes Lächeln.
Das ist ihre Lebensgeschichte, die sie lifesharing.gr erzählt
Interview: Vicky Kalofotia
Was ist Ihrer Meinung nach, das, wofür man Sie in Deutschland als die beliebteste Kochbuchautorin aus Griechenland bezeichnet?
Ich freue mich sehr, dass meine Bücher aus der anderen Heimat „Griechenland“ so gut angenommen werden. Jedes der Bücher ist ein Herzensprojekt für sich. Natürlich geht es auch um Rezepte darin, die ECHTE griechische Küche – aber es geht auch immer um Geschichten und Menschen. Das ist mir mindestens genau so wichtig, wie das Essen selbst! Hinter jedem guten Essen, steht immer ein Mensch. Und das möchte ich in Bildern und Worten dazu zeigen.
Sie sind auch wegen Ihrer Tätigkeit als Fotografin besonders bekannt und nicht selten werden Fotos von Ihrem Archiv in der deutschen Presse veröffentlicht. Wie leicht war es für eine Griechin, auch in diesem Bereich Erfolg zu haben?
Als Griechin in dem Bereich: selbstständige Fotografin, Autorin für Bücher und Reportagen macht es gar keinen Unterschied! Aber als Frau! Das ist leider eine Tatsache – nicht nur in Deutschland.
Als Frau muss man noch viel härter für seine Ziele im Job arbeiten, man verdient im Schnitt immer noch weniger als ein Mann – und das im Jahr 2022 in Europa. Da haben wir noch einen langen Weg vor uns…aber aufgeben ist nie eine Option! Und jede Generation, auch die nach uns, wird es besser machen – davon bin ich überzeugt.
Sie wohnen in Hamburg, um nah am Meer zu sein, welches Sie auch an Griechenland erinnert. Was vermissen Sie am meisten wenn Sie weit entfernt von ihrem Heimatland sind?
Ich habe zwei Mal eine Heimat: Hamburg und Griechenland. Früher als ich die Frage bekommen habe: WO ist denn deine Heimat? – da dachte ich: ich muss mich entscheiden. Muss man aber nicht!
Heimat ist da, wo das Zuhause ist – und das Herz daran hängt. Und man kann nie all die positiven Dinge von einem Ort auf einmal bekommen. Bin ich in Hamburg vermisse ich Griechenland und umgekehrt. Das Meer spielt dabei immer eine wichtige Rolle, hilft mir bei Sehnsucht.
Ihre Eltern sind früher auf der Suche nach einem besseren Leben nach Deutschland eingewandert. Wie war es, in einem fremden Land aufzuwachsen? Gab es Zeiten, in denen Sie das Gefühl hatten, nicht akzeptiert zu werden?
Es gab und gibt in jedem Land Veränderungen und Umbrüche was die Kultur angeht: vom Essen bis zur Sprache. In Deutschland waren es früher die Gastarbeiter – heute Menschen die flüchten mussten vor dem Krieg. Das stellt alle vor einer grossen Herausforderung – ist aber, bei allen Schwierigkeiten dabei, bereichernd.
Am Anfang war es sicherlich nicht leicht: in einem fremden Land ohne die Sprache zu beherrschen, die Kultur zu kennen. Sie hatten ja nicht mal vorher die Möglichkeit sich zu informieren: ohne Internet, Medien usw…das war hart.
Aber sie wussten, wofür sie es machten – und dass man dabei sehr schöne, offene Begegnungen und nicht so schöne haben würde. So wie die Menschen auch sind – aber egal wohin du auch gehst: es gibt immer auch die „Guten“!
Welche sind die lebhaftesten Erinnerungen aus Ihrer Kindheit im Dorf Vathilakko, Kozani?
Da habe ich so viele…das war immer das grösste Geschenk im Jahr für mich: in den Sommerferien in das Heimatdorf von meiner Mutter zu fahren. Ich liebte die Gerüche beim Ankommen, auf dem Schoss meiner Oma zu sitzen und mir stundenlang ihre alten Geschichten anzuhören – und natürlich auch das gute Essen, direkt frisch vom Feld!
Die Tomaten, Granatäpfel aus dem Garten zu pflücken und reinzubeissen – diesen Geschmack vergisst man nicht. Und all das hat mich auch sehr geprägt. Was auch meine berufliche Laufbahn, meine Bücher betrifft.
Sie haben auch schon mal von Ihrer Oma, Sofia, erzählt, die nicht mehr am Leben ist. Hatte sie Ihnen irgendwann etwas gesagt, dass für Sie immer noch wertvoll ist und welches Sie bis heute befolgen?
Sofia hat mir sehr viel gesagt, viele gute Dinge. Aber was mich wohl am meisten geprägt hat: was sie mir vorgelebt hat! Was man alles auch alleine im Leben schaffen kann – als Mensch und auch als Frau. Und das es ein „es geht nicht“ nicht gibt, wenn man es wirklich möchte.
Ihre Mutter, Anastasia, nennt Sie «Πουλάκι μου» (“mein Vögelchen“) weil Sie die Freiheit lieben. Worauf würden Sie sonst noch nie verzichten?
Auf Toleranz. Zur Freiheit einer der wichtigsten Fundamente für das Leben. Für ein gutes Leben. Solange jemand niemand dabei verletzt, sollte er tun dürfen, was er möchte!
Sie sind ein Mensch, der großen Wert auf Gefühle legt. Wie gelingt es Ihnen sie durch Ihrer Arbeit und Weltanschauung auch in anderen Menschen zu wecken?
Dafür gibt es keine Formel. Ich mache tatsächlich immer alles ganz nach Gefühl – wie auch dieses Interview hier. Das, was mein Herz mir sagt, sage oder schreibe ich. Und ich denke, dass man das vielleicht dann auch so fühlt: das es ehrlich ist.
Und ja, ich interessiere mich für Menschen, ihre Geschichten – nicht wenn ich es muss, sondern ich es möchte. Daher mache ich auch nur noch Jobs in meiner Fotografie und als Autorin, die mich reizen. Das war ein langer Weg bis hierhin, seit 29 Jahren mache ich das schon und seit ein paar Jahren erst kann ich mir aussuchen, was ich machen will. Das ist schön!
Sie haben in Athen, in der Gegend von Exarchia eine sehr interessante Reportage durchgeführt. Werden entsprechend auch weitere folgen? Welche sind Ihre nächsten Träume und Pläne für die Zukunft?
Ja, ich habe sogar ein ganzes Buch dieser wunderbaren Stadt, der wilden Diva „Athina“ gewidmet! „Athen- das Kochbuch“ – es ist aber auch ein Reiseführer! Ich liebe diese Stadt wirklich sehr!
Ich habe viele Ideen in meinem Kopf, immer wieder…manches wird dann auch umgesetzt, anderes braucht noch mehr Zeit oder es kommt nie dazu…aber ich möchte weiterhin Reportagen machen über Themen die mich berühren – anderen zeigen will.
Und natürlich auch meine grosse Liebe: Bücher machen! Wie mein neuestes Buch“ Griechenland vegetarisch“ – dafür bin ich durch Kreta gereist und habe mit spannenden Frauen gekocht, geredet, gelacht – und auch mal eine Träne vergossen, weil mir das so ins Herz ist. All das würde ich gerne genau so weitermachen – egal wo auf der Welt…aber immer mit guten Menschen!
*Fotos/Quelle: Persönliches Archiv/Elissavet Patrikiou