Πρόεδρος Ελληνικού Δικτύου Γυναικών Ευρώπης: «Τα θύματα δεν θέλουν οίκτο, θέλουν δικαιοσύνη»
Ήταν τη δεκαετία του 1980, όταν μια ομάδα γυναικών στην Αθήνα ένωσαν τις δυνάμεις τους και ίδρυσαν το ελληνικό παράρτημα του «Δικτύου Γυναικών Ευρώπης», στο πλαίσιο ενός ευρύτερου Ευρωπαϊκού Δικτύου που ιδρύθηκε με έδρα τις Βρυξέλλες ως «European Network of Women».
Από τότε μέχρι σήμερα, λειτουργεί με στόχο την ενεργοποίηση των γυναικών για ισότητα και διεκδίκηση δικαιωμάτων σε όλη την Ευρώπη αλλά και την προσπάθεια για μια πιο δημοκρατική κοινωνία με σεβασμό στα ανθρώπινα δικαιώματα κάθε ατόμου και κυρίως των κοινωνικά αποκλεισμένων γυναικών.
Η πρόεδρος του «Ελληνικού Δικτύου Γυναικών Ευρώπης» (ΕΔΓΕ), Νίκη Ρουμπάνη, μιλάει στο lifesharing.gr για όλες τις λεπτομέρειες της πολύπλευρης δράσης της οργάνωσης, απευθύνοντας στις γυναίκες ένα αδιαπραγμάτευτο σύνθημα ζωής: «Σπάστε τη σιωπή. Το να μιλήσεις δεν είναι ντροπή. Η βία είναι ντροπή…».
Συνέντευξη στη Βίκυ Καλοφωτιά
Ποια ήταν τα πιο δύσκολα περιστατικά που αντιμετωπίσατε ως οργάνωση μέχρι σήμερα;
«Με 16.000 περιστατικά είναι δύσκολο να περιγράψουμε όλες τις δυσκολίες, θα σας αναφέρω όμως, ως παράδειγμα, κάποια που είναι χαρακτηριστικά: Μια γυναίκα είχε ήδη πάρει χάπια για να αυτοκτονήσει και χρειαζόταν να συζητήσουμε ήρεμα μαζί της για να πάρει ιατρική βοήθεια. Σε άλλη περίπτωση γυναίκας, μας έδωσε η ίδια να μιλήσουμε στον δράστη που κρατούσε μαχαίρι.
»Κάποια άλλη γυναίκα ήταν κλεισμένη στο μπάνιο με το μωρό κι ο σύζυγος απ’έξω οπλοφορούσε, απειλώντας να τη σκοτώσει, είχε καλέσει την αστυνομία και δεν ερχόταν. Υπήρξε και περιστατικό, όπου ο σύζυγος απειλούσε κι εμάς, βρήκε τη διεύθυνσή μας και με τη βοήθεια της αστυνομίας του αφαιρέθηκαν εννέα πυροβόλα όπλα».
Αφιερώσατε πρόσφατα έναν πίνακά σας, στην Καρολάιν, που βίωσε την πιο ακραία μορφή βίας στα χέρια του συζύγου της. Ποια ήταν τα συναισθήματά σας, όταν τον δημιουργούσατε;
«Όταν δημιούργησα τον πίνακα, ονειρευόμουν μια “Γραμμή SOS”, για να μην είναι μόνες οι γυναίκες μέσα στην απελπισία και τον φόβο. Τότε δεν υπήρχε η συγκεκριμένη Γραμμή, η πρώτη πανελλαδική Γραμμή ξεκίνησε από το Ελληνικό Δίκτυο Γυναικών Ευρώπης, το 2003. Την διατηρούμε ακόμα για να βάζουμε ψηλά τον πήχη στη στήριξη των θυμάτων σε ένα κύκλο αλληλεγγύης πολιτών».
«Σπάστε τη σιωπή» είναι ένα από τα βασικά συνθήματα του ΕΔΓΕ. Σε τι ποσοστό το τολμούν πλέον οι γυναίκες συγκριτικά με το παρελθόν;
«Έχει βοηθήσει πολύ το κίνημα #MeToo, για να μην αισθάνονται περίεργα οι γυναίκες όταν μιλούν, γιατί έγινε πλέον γνωστό ότι ο δράστης πρέπει να ντρέπεται, όχι το θύμα. Έτσι, λοιπόν οι γυναίκες πλέον μας καλούν συχνότερα».
Πόσες γυναίκες απευθύνονται καθημερινά στη Γραμμή SOS «Δίπλα σου», που λειτουργεί στο πλαίσιο της δράσης του Δικτύου;
«Οι περισσότερες κλήσεις είναι από γυναίκες που βρίσκονται σε εξέλιξη για να ξεφύγουν και συνήθως υπάρχουν μια με τρεις νέες κλήσεις».
Υπάρχει στήριξη του έργου σας από την Πολιτεία;
«Δεν έχουμε καμία στήριξη από την Πολιτεία, αντίθετα μας χρωστάει χρήματα που έχουμε ξοδέψει στη βάση προγραμμάτων, δεν μας τα εξοφλά, δεν έχουμε καθόλου κομματικές δεσμεύσεις και γι’ αυτό και βρεθήκαμε με χρέη, απολύθηκε όλο μας το προσωπικό, κλείσαμε τα γραφεία και λειτουργούμε από το 2009 μόνο σε εθελοντική βάση από τα σπίτια και τα γραφεία μας. Έτσι κι αλλιώς το διοικητικό μας Συμβούλιο υπήρξε πάντα εθελοντικό, αλλά είχαμε προσλάβει τηλεφωνήτριες και διοικητικό προσωπικό για να δίνουμε εργασία σε γυναίκες, όταν μπορούμε».
Μιλήστε μας για τη δημιουργία της πρώτης Τράπεζας Εθελοντικού Χρόνου στην Ελλάδα. Τι στοχεύετε μέσω αυτής;
«Η Τράπεζα Εθελοντικού Χρόνου έχει ατονήσει λόγω ελλείψεως χώρων συγκέντρωσης για πολλά άτομα και βεβαίως λόγω της πανδημίας, αλλά εξακολουθούμε να ανταλλάσσουμε υπηρεσίες κι αντικείμενα όσα άτομα είμαστε στον εθελοντικό χώρο του ΕΔΓΕ. Για παράδειγμα, είχα τη βοήθεια κάποιου με τα ηλεκτρονικά μας και κάλεσα το άτομο αυτό για δωρεάν μαθήματα ζωγραφικής από τον Σεπτέμβρη, κορονοϊού επιτρέποντος. Δώσαμε ένα πλυντήριο σε μια γυναίκα με τρία παιδιά και τη μεταφορά έκανε εθελοντής που τον βοηθάμε με άλλο τρόπο, δηλαδή με νομική συμβουλευτική».
Με ποιον τρόπο προσφέρετε τη στήριξή σας και στους πρόσφυγες που καταφθάνουν στη χώρα μας;
«Στηρίζουμε νεαρά άτομα που θέλουν να πάνε σε σχολεία για την ελληνική γλώσσα, που ψάχνουν για δουλειά, που ψάχνουν για σπίτι, σε συνεργασία και με άλλες οργανώσεις. Πλαισιώνουμε με σεμινάρια νεαρά κυρίως άτομα, σε επαφή με τον εθελοντικό μας κύκλο. Δημιουργούμε σεμινάρια ευαισθητοποίησης για εκπαιδευτικούς κι άλλα άτομα που θέλουν να συμβάλλουν στο να σταματήσει ο ρατσισμός και η εκμετάλλευση των προσφύγων.
»Οι κούκλες μας, που δημιουργούμε εθελοντικά, ντύνονται από νεαρές προσφυγοπούλες που μαθαίνουν ραπτική και προσφέρονται σε εθελοντές μας που προσφέρουν υπηρεσίες οικονομικής, νομικής και ψυχολογικής στήριξης. Επιπλέον, μια οργάνωση που έχουμε μαζί τους συνεργασία προμηθεύει υπολογιστές και κομπιούτερ».
Τι άλλες παραμέτρους περιλαμβάνει το πολύτιμο έργο σας;
«Η ακτιβιστική πρακτική μας είναι πολύπλευρη σε τοπικό, εθνικό κι ευρωπαϊκό επίπεδο. Επίσης, είναι δουλειά “μυρμηγκιού”, υπόθεση την υπόθεση, και μακρόχρονη. Στηρίζοντας θύματα, στηρίζουμε την μαρτυρία κατά της κοινωνικής αδικίας. Τα θύματα δεν θέλουν οίκτο, θέλουν δικαιοσύνη. Παραδείγματα από το 2021: Συνεργαστήκαμε με άλλες οργανώσεις για το θέμα της Συνεπιμέλειας, θεωρώντας την υποχρεωτικότητα, που δυστυχώς ψηφίστηκε τελείως άδικη για τα παιδιά αλλά και αποτέλεσε μήλον της έριδος για τους γονείς.
»Ψηφίστηκε νόμος που απαγορεύει στη γυναίκα που ψάχνει δουλειά να πάει σε άλλη περιοχή, ακόμα κι αν είναι υπάλληλος και την στέλνουν από τη δουλειά της, ακόμα κι αν έχει σε άλλο νομό γονείς να στηρίξουν το διπλό ρόλο μάνας κι εργαζόμενης, εγκλωβίζοντας τις γυναίκες σε κακοποιητικές σχέσεις. Εργαζόμαστε επίσης για τη βελτίωση των πρακτικών στην Αστυνομία με πολλές επικοινωνίες, με σεμινάρια, με συνοδεία θυμάτων στα τμήματα».
Τι έχετε να πείτε σε γυναίκες που ανήκουν σε εκείνες, οι οποίες ακόμη φοβούνται να ζητήσουν βοήθεια;
«Αυτό που λέμε στις γυναίκες είναι ότι θα είμαστε δίπλα τους, εφόσον αποφασίσουν να μιλήσουν, με κοινωνική, ψυχολογική και νομική πλαισίωση, κι ακόμα -εφόσον μπορούν οι εθελοντές μας- και με φιλοξενία και τρόφιμα. Η εθελοντική προσφορά στο ΕΔΓΕ υπόκειται σε διαδικασία σεμιναρίων έτσι που να μπορούμε να εγγυηθούμε την εχεμύθεια και την ενσυναίσθηση».
Σε ποιους στόχους πρόκειται να δώσετε προτεραιότητα το επόμενο διάστημα;
«Σε τρεις κατευθύνσεις: Προσπαθούμε να στηρίζουμε παράλληλα την απελευθέρωση των θυμάτων, την πρόληψη μέσα από την εκπαίδευση και την διεκδίκηση της δικαιοσύνης. Δικαιοσύνης για τα θύματα αλλά και για την διεύρυνση της δημοκρατίας για όλους μας. Αυτός που αδικεί το θύμα είναι αυτός που θα αδικήσει οποιονδήποτε άλλο άνθρωπο, αν νοιώσει πως το κάνει χωρίς να λογοδοτεί πουθενά».