«Σε Μαύρο Φόντο»: Αχτίδα δύναμης ενάντια στο σκοτάδι το νέο βιβλίο της Ελένης Γαληνού
Κανείς δεν ταρακουνά εύκολα τον στέρεο κόσμο του. Χρειάζεται να γκρεμίσει μεγάλα κοινωνικά κάστρα, να ανατρέψει στερεότυπα και να καταρρίψει πράγματα που μέχρι τώρα θεωρούσε δεδομένα. Κι όμως, όταν έρθει η στιγμή και η ζωή σου δώσει ένα γενναίο σπρώξιμο, βρίσκεις τη δύναμη και το κάνεις αφήνοντας πίσω σου φόβους, δεύτερες σκέψεις και ανασφάλειες.
Όπως και η ηρωίδα στο νέο βιβλίο «Σε Μαύρο Φόντο» της Ελένης Γαληνού, μέσα στην οποία μιλάει μια εσωτερική ανάγκη που της δείχνει το δρόμο. Δρόμος δύσκολος και κοπιαστικός. Εκείνη όμως θέλει να φτάσει στο τέλος του. Εκεί, όπου την περιμένει η πιο συγκλονιστική αλήθεια και ό,τι πίστευε ως τώρα δεν θα είναι πια ίδιο…
Συνέντευξη στη Βίκυ Καλοφωτιά
Γιατί θεωρείτε ότι ήταν τώρα η κατάλληλη στιγμή για να εκδοθεί το νέο βιβλίο σας «Σε Μαύρο Φόντο»;
«Σε Μαύρο Φόντο» είναι ο τίτλος του βιβλίου, επειδή η ηρωίδα μου ζωγραφίζει πορτρέτα σε μαύρο φόντο, όμως το μαύρο φόντο σε δεύτερο επίπεδο, συμβολίζει το σκοτεινό και άγνωστο κομμάτι της ζωής μας, δηλαδή τον θάνατο. Πριν από ένα χρόνο που ξεκίνησε η πανδημία και μπήκαμε σε καραντίνα, όλοι σχεδόν νιώσαμε ένα περίεργο φόβο για τη ζωή μας. Ένας άγνωστος μολυσματικός ιός που μεταδιδόταν ραγδαία σε όλον τον πλανήτη και ακόμα δεν γνωρίζαμε πώς να τον ελέγξουμε ή να τον θεραπεύσουμε, ήταν απειλή. Έκανε νομίζεις τον θάνατο να έχει πλησιάσει λίγο πιο κοντά μας κι αυτό έφερε ανασφάλεια και πολλούς ακόμα φόβους.
Η ιστορία λοιπόν που γράφω σε αυτό το βιβλίο, προσπαθεί να απομυθοποιήσει τον φόβο του θανάτου και να φωτίσει κάθε μαύρο φόντο της ζωής μας δίνοντας ελπίδα, δύναμη και αγάπη. Παρουσιάζει μια διαφορετική εικόνα για την μοίρα, πολύ πιο ενδιαφέρουσα και ουσιαστική. Σε βάζει λίγο να σκεφτείς για τον σύγχρονο τρόπο ζωής και τις αξίες που θυσιάζουμε καθημερινά για να έχουμε περισσότερα υλικά αγαθά. Αναρωτιέμαι λοιπόν, μήπως θα άξιζε να επαναπροσδιορίσουμε λίγο την ζωή μας και να παλέψουμε για αξίες που διαρκώς διαφθείρονται και χάνονται επειδή ζούμε σε μια άκρως υλιστική εποχή; Μήπως ο πνευματικός κόσμος μας φωνάζει κάτι με αγωνία και εμείς δεν το ακούμε;
Πώς εμπνευστήκατε την ιστορία του;
Με ενέπνευσε μια υπέροχη μεταφυσική θεωρία από τις ομορφότερες που έχω διαβάσει: Η κάθοδος του πνεύματος στην ύλη. Είναι μια θεωρία που την συναντάμε σε θρησκείες, που έχουν ασχοληθεί φιλοσοφικά ρεύματα, που έχουν γραφτεί πολλά και διαφορετικά πράγματα, και που πάντα θα έλκει και θα προβληματίζει κάθε σκεπτόμενο άνθρωπο. Έτσι επέλεξα ορισμένα στοιχεία, σημαντικά και πολύ ιδιαίτερα και με τον δικό μου μυθιστορηματικό τρόπο έφτιαξα μια ιστορία που κεντρίζει την φαντασία, έχει ανατροπές, αγωνία και έναν δυνατό αιώνιο έρωτα.
Στο βιβλίο βλέπουμε την ιστορία της Δάφνης και πολλών ακόμα ηρώων και μέσα από τις ζωές, τα προβλήματα και τις πράξεις τους, ξεδιπλώνονται και αναδεικνύονται θεωρία και μύθος. Όποιος θέλει μπορεί να σταθεί λίγο παραπάνω στις αλήθειες που θα συναντήσει και να σκεφτεί, να προβληματιστεί ή να φιλοσοφήσει, όμως και ο αναγνώστης που επιθυμεί απλά να περάσει όμορφα διαβάζοντας ένα βιβλίο, μπορεί να το διαβάσει σαν μια περιπέτεια με αγωνία και μυστήριο που στο τέλος θα του αφήσει μια επίγευση πραγματικά διαφορετική.
Το κεντρικό πρόσωπο, η Δάφνη Μελίτη, αναζητά την αλήθεια, όσο υψηλό κι αν είναι το τίμημα. Εκτός από τόλμη, τι άλλο χρειάζεται να διαθέτει κανείς για να επιχειρήσει κάτι τέτοιο;
Θα μιλήσω μέσα απ’ την Δάφνη γιατί μπορεί να λειτουργήσει σαν καθρέφτης. Όταν η ηρωίδα μου βρίσκεται μπροστά στην πρόκληση με τους πίνακες που ζωγράφισε, δεν ξέρει να την εξηγήσει ούτε να την διαχειριστεί. Δεν ξέρει ούτε το τίμημα που την περιμένει. Θα περάσει καιρός και θα ζήσει πολλές δυσκολίες μέχρι οι συνθήκες να την φέρουν στον δρόμο της πνευματικής αναζήτησης που την αλλάζει και την βοηθάει να λύσει το μυστήριο που αναζητά.
Δεν είναι τόλμη αυτό που την καθοδηγεί, περισσότερο είναι μια εσωτερική ανάγκη που μιλάει μέσα της και της δείχνει ένα δρόμο. Αυτός ο δρόμος θα αποδειχθεί δύσκολος και κοπιαστικός. Θα χρειαστεί να γκρεμίσει μεγάλα κοινωνικά κάστρα, να ανατρέψει στερεότυπα και να ζήσει ξεχωριστές καταστάσεις, που στην απλή της καθημερινότητα δεν είναι εύκολο να τις προσεγγίσει. Θα καταρρίψει πράγματα που θεωρούσε μέχρι τώρα δεδομένα. Όμως κανείς δεν ταρακουνά εύκολα τον στέρεο κόσμο του. Έτσι θα έρθουν στιγμές που θα διστάσει, θα έχει αμφιβολίες και θα αμφισβητήσει αυτήν την πορεία. Θα προσπαθήσει να παρεκκλίνει. Όμως τα σημάδια της μοίρας θα της δείξουν ξανά τον δρόμο της και εκείνη πιο δυνατή και σίγουρη θα συνεχίσει την πορεία της. Θέλει να φτάσει στο τέλος και τελικά θα το καταφέρει. Στην λύση του μυστηρίου την περιμένει η πιο συγκλονιστική αλήθεια. Ό,τι πίστευε ως τώρα δεν θα είναι πια ίδιο.
Υπάρχουν κάποια στοιχεία του χαρακτήρα σας, στα οποία ταυτίζεστε με την ηρωίδα σας;
Όταν γράφω, προσπαθώ να μην αναφέρομαι στον εαυτό μου, αλλά να μπαίνω εγώ στα παπούτσια των ηρώων μου. Με την Δάφνη έχουμε κοινά σημεία επειδή είναι κι αυτή ζωγράφος. Ζωγραφίζουμε με τον ίδιο περίπου τρόπο, όμως η Δάφνη έχει διαφορετικό χαρακτήρα, άλλες εμπειρίες, και μια ζωή που δεν μοιάζει με τη δική μου. Ήταν πρόκληση για μένα να χτίσω μια ηρωίδα όπως εκείνη. Γραμμούλα γραμμούλα σκιαγραφούσα την προσωπικότητά της και τον χαρακτήρα της φτιάχνοντας με προσοχή την αργή αλλά τόσο ενδιαφέρουσα εξέλιξή της.
Προσπάθησα να δω σε βάθος όλες τις πτυχές που έκρυβε μέσα της και τις αποδώσω σωστά. Ήρθαν στιγμές που με εξέπληξε με τις πράξεις της, κάποιες άλλες που θύμωσα μαζί της, νευρίασα, άλλες πάλι που την λυπήθηκα για όσα περνούσε, κάπου με έκανε να δακρύσω, κάποιες ακόμα στιγμές της συμπαραστάθηκα στην δύσκολη πορεία της, όμως στο τέλος την θαύμασα, την θαύμασα βαθιά. Δύσκολος ο δρόμος της και δεν φτάνεις εύκολα στο τέλος μιας τέτοιας διαδρομής.
Η δύναμη της συγχώρεσης, η μοίρα και η ελεύθερη βούληση είναι έννοιες που εμφανίζονται καθώς εκτυλίσσεται η πλοκή. Με ποιον τρόπο προσπαθείτε να μεταφέρετε το βαθύτερο νόημά τους στους αναγνώστες;
Όλα αυτά τα περνώ μέσα από τους ιδίους τους ήρωες. Παρακολουθούμε την ιστορία να εξελίσσεται και αυτές οι έννοιες ξεπηδούν μέσα απ’ το κείμενο. Το βιβλίο έχει διπλές αναγνώσεις. Αν κάποιος επιθυμεί να εμβαθύνει μπορεί, θα βρει πολλά σημεία, όμως ως εκεί, δεν θέλω να αναπτύξω πολλές θεωρίες. Όλες αυτές οι έννοιες υπάρχουν γιατί είναι βιώματα των ηρώων μου.
Ακόμα και το σημαντικό κομμάτι της «Ομολογίας» βρίσκω έναν μυθιστορηματικό τρόπο για να το αναδείξω. Μέσα απ’ την μυστική αδελφότητα και τον τρόπο που αποκαλύπτεται, αποκτά ξεχωριστό ενδιαφέρον και το θεωρώ πολύ δυνατό σημείο του βιβλίου γιατί έχει μια μεγάλη αλήθεια. Αυτός όμως ήταν απ’ την αρχή ο σκοπός μου: Να πάρω τα πραγματικά στοιχεία και με αυτά να φτιάξω μια ευφάνταστη ιστορία με μεγάλες αλήθειες που θα τις διαβάσει ο αναγνώστης σαν ένα μυθιστόρημα με πολλές προεκτάσεις.
Ποιες είναι οι μέχρι στιγμής αντιδράσεις από ανθρώπους που το έχουν ήδη διαβάσει;
Είναι κάτι περισσότερο από μήνας που κυκλοφορεί το βιβλίο, όμως το ενδιαφέρον του κόσμου δείχνει ήδη μεγάλο και τα σχόλια είναι πολλά και θετικά. Κάτι τους έχει αγγίξει σε αυτή την ιστορία και αυτό με συγκινεί και με κάνει πιστεύω πως έπιασα λίγο τον στόχο μου. Σκοπός μου είναι να σκουντήσω ελαφρά τον αναγνώστη μου και να τον κάνω να σκεφτεί λίγο πιο βαθιά με αφορμή μια φανταστική ιστορία με πραγματικά στοιχεία. Ύστερα εκείνος, ας επιλέξει κι ας κρατήσει ό,τι τον συγκίνησε και του κέντρισε το ενδιαφέρον.
Όταν μου είπαν κάποιοι ότι άρχισαν να παρατηρούν τα σημάδια και να βλέπουν τα πράγματα από διαφορετική οπτική γωνία, ένιωσα πως κάνουν ένα βήμα αναζήτησης. Ωστόσο, θα πω ότι δεν γράφονται εύκολα τέτοια βιβλία. Χρειάζονται γνώσεις, όπως χρειάζεται σοβαρή και προσεχτική προσέγγιση όταν αναφέρεσαι σε τέτοιες θεωρίες. Όταν μάλιστα προσπαθείς να τις αποδώσεις με απλό τρόπο για να είναι εύκολα κατανοητές ακόμα και από ανθρώπους που δεν γνωρίζουν τέτοια θέματα, έχεις ένα επιπλέον βαθμό δυσκολίας αν θες να είσαι συνεπής σε ό,τι γράφεις. Θέλω λοιπόν να πιστεύω πως κατάφερα να δώσω μια ολοκληρωμένη εικόνα και αυτό το βιβλίο μπορεί να διαβαστεί από όλους με το ίδιο ενδιαφέρον.
«Βρες το πεπρωμένο σου και εκπλήρωσέ το», γράφετε σε κάποιο σημείο. Ωστόσο υπάρχουν κι εκείνοι που δεν το καταφέρνουν. Γιατί;
Ωραία ερώτηση, όμως δεν μπορώ να την απαντήσω άμεσα γιατί θα αποκαλύψω ένα σημαντικό κομμάτι του βιβλίου, ωστόσο, υπάρχει ένα απόσπασμα που μπορεί να ρίξει λίγο φως. Είναι ένα σημείο που η ηρωίδα μιλάει στον ίδιο της τον εαυτό…
«Η Μοίρα δεν είναι ένας ήδη στρωμένος δρόμος που σαν άβουλο ον πρέπει να βαδίσεις. Είναι κάτι πολύ πιο βαθύ και σημαντικό. Είναι ένας στόχος που πρέπει να κατακτήσεις. Ένας συγκεκριμένος δρόμος που, για να καταφέρεις να φτάσεις ως το τέλος του και να αποκτήσεις τη σοφία και τη γνώση αυτής της πορείας, πρέπει να παλέψεις με πολλά θηρία και να αντέξεις πολλά δεινά, ώστε να μπορέσεις να πεις φτάνοντας στο τέλος του ότι έγινες καλύτερη. Το πώς θα βαδίσεις αυτόν τον δρόμο, εσύ θα το επιλέξεις, και αν αποφασίσεις να κάνεις πίσω, καμιά Μοίρα δεν θα σε εμποδίσει, όμως τότε δεν θα έχεις μάθει, δεν θα έχεις φτάσει στον στόχο σου, δεν θα έχεις γίνει καλύτερη».
Εδώ λοιπόν μπαίνει η ελεύθερη βούληση που χαρίστηκε στον κάθε άνθρωπο και μόνος του θα αποφασίσει τι θα κάνει στη ζωή του και τι δεν θα κάνει. Αν αντέξει να εκπληρώσει το πεπρωμένο του θα φύγει από τη ζωή ήρεμος και λυτρωμένος, αν διστάσει ή στραφεί αλλού, τότε απλά θα έχει χάσει το δρόμο του.
Πώς εύχεστε να θυμούνται μετά από χρόνια το εν λόγω βιβλίο σας;
Εύχομαι απλά, να τους αγγίξει έστω και κάτι και να τους κάνει να το θυμούνται για τον δικό τους προσωπικό λόγο. Είναι ένα μυθιστόρημα διαφορετικό και μπορεί να διαβαστεί με πολλούς τρόπους. Νομίζω πως όσοι αναγνώστες μπουν στην ουσία της ιστορίας, θα τη θυμούνται πολύ συχνά και θα θέλουν να ψηλαφίζουν στην καθημερινότητά τους τα δικά τους σημάδια της Μοίρας. Αν μπουν κι ακόμη βαθύτερα είναι ένα βήμα παραπάνω.
Νομίζεις πως κάποια πράγματα όταν περάσουν μέσα σου δεν βγαίνουν πλέον ποτέ, γίνονται κάτι από σένα, και τότε τα αναζητάς και τα επαναφέρεις κάθε τόσο γιατί σε βοηθούν. Κάποια άλλοι αναγνώστες, ίσως θυμούνται μόνο την ανατρεπτική ιστορία της Δάφνης και όσα πέρασε. Εύχομαι με όποιον τρόπο κι αν το προσέγγισαν, να πέρασαν όμορφα και να ένιωσαν πιο δυνατοί όσο διάβαιναν τις σελίδες του.
Κι εδώ θα πω, πως σ’ αυτό το βιβλίο, ολοκλήρωσα ένα μόνο από τα τόσα θέματα που θίγει, εκείνο που αφορά την πορεία της ηρωίδας μου της Δάφνης. Αυτή η ιστορία όμως έχει πολλά ακόμα να διηγηθεί. Δεν γίνεται να τα πεις όλα μαζεμένα, δεν χωράνε όλα σε ένα βιβλίο. Υπάρχουν πράγματα εξίσου ενδιαφέροντα, που αφορούν ένα άλλον ήρωα, τον Ερρίκο. Ίσως λοιπόν επανέλθω στο μέλλον, με μια καινούργια ιστορία, που αυτή τη φορά θα μιλάει για εκείνον, γιατί αυτός ο ήρωας είναι μια ολόκληρη κατηγορία από μόνος του. Υπάρχουν τόσα πολλά και ενδιαφέροντα πράγματα να πεις για τις δικές του πράξεις, την δική του δύσκολη πορεία, την δική του συγκλονιστική μοίρα, που χρειάζονται πολλές σελίδες ακόμα και ένα καινούργιο μυθιστόρημα για να ειπωθούν.
*Το βιβλίο της Ελένης Γαληνού «Σε Μαύρο Φόντο» κυκλοφορεί από τις Εκδόσεις Διόπτρα