Μην αναβάλεις συνεχώς…
Υπάρχουν πολλοί τρόποι να αποφύγει κανείς την επιτυχία και την εσωτερική γαλήνη. Σας φαίνεται παράξενη η πρόταση που μόλις διαβάσατε; Κι όμως είναι αλήθεια! Κι ένας από αυτούς τους τρόπους είναι η αναβλητικότητα!
Ας σκεφτούμε κάτι πολύ απλό. Πόσες από μας έχουμε δηλώσει με σιγουριά: “Από Δευτέρα δίαιτα”;
Μόνο που δεν το κάναμε ποτέ! Στην πραγματικότητα, καμία αποτελεσματική δίαιτα δεν έχει ξεκινήσει Δευτέρα! Και όχι μόνο δεν ξεκίνησε αλλά μπορεί λίγες μέρες μετά από εκείνη την περίφημη Δευτέρα να φορτωθήκαμε αντιδραστικά μερικά κιλά παραπάνω! Και μη μιλήσω για τις τύψεις που μας κάνει να αισθανόμαστε αυτό…
Αναβλητικότητα πρακτικά, σημαίνει το να αποφεύγεις συστηματικά την πραγματοποίηση συγκεκριμένων καθημερινών στόχων. Συναισθηματικά, όμως αυτή η συμπεριφορά περιλαμβάνει έντονη ενοχή, άγχος καθώς και ένα αίσθημα ανεπάρκειας. Με άλλα λόγια, η αναβλητικότητα είναι ουσιαστικά ένας καλός τρόπος να σαμποτάρεις τον εαυτό σου.
Κάποτε ορισμένοι πίστευαν ότι οι αναβλητικοί τύποι ήταν στην πραγματικότητα καμουφλαρισμένοι τεμπέληδες. Ωστόσο, η επιστημονική έρευνα αποδεικνύει ότι αυτό δεν ισχύει καθόλου. Πολύ πιο σύνθετοι ψυχολογικοί παράγοντες, όπως η χαμηλή αυτοεκτίμηση ή ο φόβος αποτυχίας, μοιάζουν να είναι πιο καθοριστικοί στην δημιουργία μιας τέτοιας συμπεριφοράς.
Και βέβαια αναβλητικός δεν γεννιέσαι. Γίνεσαι! Αυτός ο τρόπος χειρισμού της καθημερινότητας και της ζωής μαθαίνεται από πολύ μικρή ηλικία. Οι εξουσιαστικοί γονείς συχνά αυξάνουν τις πιθανότητες να διαμορφώσουν έναν αναβλητικό ενήλικα αφού σπάνια ενθαρρύνουν τις προσωπικές αποφάσεις του παιδιού και δεν του δημιουργούν τις συνθήκες για τον σχηματισμό προσωπικών κινήτρων και δράσης.
Δύο αγαπημένες φράσεις του αναβλητικού είναι οι:
- Δουλεύω καλύτερα όταν τα αφήνω όλα την τελευταία στιγμή.
- Έχω καλύτερα αποτελέσματα όταν δουλεύω υπό πίεση!
Ακούγονται ωραίες δικαιολογίες, η πραγματικότητα όμως είναι ότι και ο στόχος δεν πραγματοποιείται και βιώνουμε έντονη αγωνία και αυτολύπηση γι αυτό!
Μπορεί να γίνεις αναβλητικός αν…
… αυτό που πρέπει να κάνεις δεν σε ενδιαφέρει ουσιαστικά.
… είσαι τελειομανής.
… φοβάσαι την αρνητική αξιολόγηση της δουλειάς σου από τους άλλους.
… ο στόχος σου είναι ασαφής.
… φοβάσαι το άγνωστο ή το καινούργιο.
… φοβάσαι να ρισκάρεις.
… σου λείπει η εμπειρία, η εκπαίδευση, η γνώση ή η δεξιότητα για τη υλοποίηση του στόχου σου.
… φοβάσαι την αποτυχία.
… δεν ξέρεις να διαχειριστείς την επιτυχία.
Εννοείται πως όλοι μπορούν να γίνουν περιστασιακά στη ζωή τους αναβλητικοί. Όμως το αν η αναβλητικότητα γίνει πρόβλημα ή όχι εξαρτάται από το μέγεθος των αρνητικών συνεπειών που αυτή έχει στη ζωή μας. Κάποιοι, για παράδειγμα, μπορεί να αναβάλλουν τις δουλειές τους, αλλά τελικά καταφέρνουν να τις ολοκληρώνουν, ενώ, άλλοι τις αναβάλλουν σε τέτοιο βαθμό που δεν πραγματοποιούν τους σημαντικούς στόχους της ζωής.
Οι 7 βασικές συνθήκες της αναβλητικότητας
Ας ανακαλύψουμε σε ποιες περιπτώσεις η αναβλητικότητα επηρεάζει αρνητικά τη ζωή μας και στη συνέχεια να βρούμε τις λύσεις γι αυτό.
1. Μερικές φορές νοιώθουμε άρρωστοι από το σωματικό ή το ψυχολογικό στρες που προκύπτει αναβάλλοντας εργασίες που ξέρουμε ότι πρέπει να κάνουμε.
2. Κάποιες άλλες φορές νοιώθουμε ότι η αναβλητικότητα μας προκαλεί θλίψη, έλλειψη αυτοπεποίθησης και ανυπαρξία ελέγχου στη ζωή μας.
3. Ενίοτε, νοιώθουμε εντελώς αδύναμοι να δράσουμε ή να πάρουμε αποφάσεις.
4. Αισθανόμαστε ότι έχουμε χάσει τον σεβασμό ορισμένων ατόμων του κοινωνικού ή του εργασιακού μας περιβάλλοντος λόγω της αναβλητικότητάς μας.
5. Πιστεύουμε ότι τα αποτελέσματα της δουλειάς μας είναι συχνά μικρότερα από τις δυνατότητες μας.
6. Πιστεύουμε ότι η αναβλητικότητά μας είναι η αιτία να ερχόμαστε σε σύγκρουση με τους ανθρώπους.
7. Θεωρούμε ότι η αναβλητικότητα μας έχει δημιουργήσει σοβαρά εμπόδια στη πραγματοποίηση σημαντικών στόχων στη ζωή μας.
Αν 2 τουλάχιστον από τις παραπάνω συνθήκες ισχύουν, τότε χρειάζεται άμεσα αντιμετώπιση του προβλήματος.
Τι να κάνω;
1. Χωρίζω ρεαλιστικά τους στόχους μου σε μικρότερα βήματα αφήνοντας αρκετό χρόνο για δράση και ξεκούραση στο καθένα.
2. Δεσμεύομαι ότι θα ασχοληθώ έστω και λίγα λεπτά με την εργασία που αναβάλω χωρίς απαραίτητα να έχω εκείνη τη στιγμή ιδιαίτερο εσωτερικό κίνητρο.
3. Ανταμείβω τον εαυτό μου όταν ολοκληρώνω κάποιον στόχο.
4. Αν έχω κάτι να κάνω το κάνω τώρα! Δεν περιμένω τις τέλειες συνθήκες για να δραστηριοποιηθώ.
5. Δεν ξεχνώ ότι το ψυχικό βάρος της ενοχής, του άγχους και της ανεπάρκειας που θα νιώθω όταν αναβάλω κάτι, θα είναι πολύ μεγαλύτερο από την στιγμιαία ανακούφιση που μου προσφέρει η αποφυγή του στόχου.
Ας μη ξεχνάμε ότι όλοι μας έχουμε μέσα μας έναν διακόπτη δράσης. Έναν διακόπτη του «κάντε το τώρα»! Ενεργοποιήστε τον λοιπόν! Μην το αναβάλλετε και αυτό!
Δρ. Φαίδρα Λογοθέτη
Κλινική Ψυχολόγος – Ψυχοθεραπεύτρια
e-mail: groups@lovesmiles.gr