Δώστε το καλό παράδειγμα στο παιδί σας
Προσποιείται πως οδηγεί ένα αυτοκίνητο, φοράει τις γόβες σας, κοιμίζει την κούκλα αφού τη σκεπάσει για να μην κρυώσει, ενώ δεν είναι λίγες οι φορές που το ακούτε να μαλώνει το αρκουδάκι επειδή δεν έφαγε όλο του το φαγητό! Με μεγάλη όρεξη ο άγγελός σας καταγράφει στο μυαλουδάκι του αυτά που καθημερινά λέτε ή κάνετε προσπαθώντας με τη σειρά του να πει ή να κάνει όλα όσα αφομοίωσε. Σας αντιγράφει και… το δείχνει!
Μίμηση σημαίνει γνώση
Σαν ένα μικρός κατάσκοπος έχει τα μάτια του ανοικτά και τα αφτιά του τεντωμένα. Παρατηρεί και ακούει με μεγάλη προσοχή οτιδήποτε του κινήσει το ενδιαφέρον προσπαθώντας να συγκρατήσει στη μνήμη του όλες τις νέες πληροφορίες, από όπου και αν προέρχονται (τηλεόραση, ραδιόφωνο, γείτονες, συγγενείς, άγνωστοι στη διάρκεια μιας βόλτας κ.λπ.), των οποίων γίνεται αποδέκτης. Στη συνέχεια περπατά όπως περπάταγε ο ηθοποιός της σειράς που παρακολουθούσε, φοράει τα γυαλιά σας, επαναλαμβάνει όσα σας έλεγε η φίλη σας. Το μικρούλι σας δεν χάνει ευκαιρία να μιμείται τα πάντα!
Το καλύτερο πρότυπο: εσείς
Στα μάτια κάθε παιδιού (κυρίως τα πρώτα χρόνια της ζωής) οι γονείς του είναι οι πιο καλοί και οι πιο σπουδαίοι άνθρωποι ολόκληρου του κόσμου! Είναι οι άνθρωποι που ξέρουν τα πάντα, που λύνουν όλες τις απορίες, που μπορούν να καταφέρουν ακόμα και αυτό που φαίνεται αδύνατο ή ακατόρθωτο. Σας θαυμάζει τόσο πολύ που θέλει να σας μοιάσει, να γίνει το καλύτερο παιδί! Αποτελείτε το πιο σημαντικό πρότυπο συμπεριφοράς και είναι λογικό να επαναλαμβάνει τις κουβέντες σας, να συμπεριφέρεται όπως συμπεριφέρεστε, να κάνει ό,τι κάνετε.
Ακριβώς λοιπόν επειδή το μικρό σας είναι περισσότερο δεκτικό από ποτέ, οι ειδικοί υποστηρίζουν πως τώρα είναι η κατάλληλη περίοδος για να αποκομίσει από εσάς τα στοιχεία που θα το βοηθήσουν να διαμορφώσει την προσωπικότητά του αλλά και να υιοθετήσει σωστές συνήθειες που θα το συντροφεύουν μια ζωή. Μέσα από τη συμπεριφορά και τον τρόπο ζωής σας μπορείτε να προσφέρετε στον πρωταγωνιστή της ζωής σας πλούσια ερεθίσματα και κατάλληλες-σωστές πληροφορίες για να “πλάσετε” έναν σωστό χαρακτήρα.
Γνωρίζοντας πως η δική σας συμπεριφορά έχει ισχυρό αντίκτυπο στο παιδί, φροντίστε να του μεταδώσετε τα θετικά στοιχεία που θα θέλατε να έχει ο δικός του τρόπος συμπεριφοράς. Αφήστε το λοιπόν να μιμηθεί τις γκριμάτσες, τις αντιδράσεις, τις συνήθειές σας και, αν καμιά φορά η μίμηση σας φανεί αστεία, προσπαθήστε να συγκρατήσετε το γέλιο σας, γιατί ένα είναι σίγουρο: το μικρό σας δεν θα γελάσει!
Καθρέφτη, καθρεφτάκι μου
Όπως επισημαίνουν οι ψυχολόγοι, τα παιδιά μικρής κυρίως ηλικίας υιοθετούν πολύ πιο εύκολα συνήθειες που βλέπουν από εσάς (πράξεις) παρά όσα τα συμβουλεύετε να κάνουν (λόγια). Αν π.χ. το παιδί βλέπει καθημερινά εσάς να βουρτσίζετε τα δόντια σας, είναι πολύ πιο πιθανό να αρχίσει και εκείνο να πλένει τα δοντάκια του παρά αν του πείτε απλώς ότι πρέπει να το κάνει. Καταλαβαίνουμε λοιπόν πόσο σημαντικό είναι τα παιδιά να βλέπουν εμάς να κάνουμε αυτό που πιστεύουμε πως είναι σωστό. Γιατί δεν αρκεί μόνο να λέμε κάτι, πρέπει να το υποστηρίζουμε και με την ανάλογη πράξη. Για παράδειγμα, μην περιμένετε το παιδί…
…Να φορά ζώνη στο αυτοκίνητο όταν εσείς την ξεχνάτε συνεχώς. Αντιλαμβάνεται πως, αφού δεν τη φοράτε εσείς, δεν είναι και τόσο απαραίτητη. Μια καλή ιδέα είναι να εφαρμόσετε… το νόμο της ζώνης σε όσους επιβιβάζονται στο αυτοκίνητο ακόμα και για μια μικρή απόσταση.
…Να μη βλέπει πολλή τηλεόραση όταν εσείς παρακολουθείτε με τις ώρες! Αφού δείτε μαζί την εκπομπή ή τη σειρά που θέλετε, κλείστε την τηλεόραση και παίξτε, κουβεντιάστε, πηγαίνετε βόλτα.
…Να μην τρώει πολλά γλυκά, γιατί θα χαλάσουν τα δοντάκια, όταν εσείς εφοδιάζετε το σπίτι με σοκολάτες τις οποίες απολαμβάνετε καθημερινά. Καλό είναι να του μάθετε πως πρέπει να τρώει τα πάντα με μέτρο.
…Να αγαπά και να μη χτυπά τα άλλα παιδάκια όταν εσείς χρησιμοποιείτε το ξύλο κάθε φορά που σας φέρνει αντίρρηση. Το ξύλο δεν είναι σε καμιά περίπτωση μέσο διαπαιδαγώγησης.
…Να μη βρίζει όταν σας ακούει να… στολίζετε τον άλλο οδηγό επειδή πάει αργά ή τον περαστικό που έριξε κατά λάθος τον καφέ του πάνω σας! Προσπαθήστε να διαχειρίζεστε με άλλο τρόπο το θυμό ή τα νεύρα σας.
…Να λέει την αλήθεια όταν σας έχει πιάσει να ψεύδεστε! Ακόμα και η δικαιολογία για να αναβάλετε μια συνάντηση φαντάζει στα μάτια του τεράστιο ψέμα. Καλύτερα λοιπόν να είστε πιο προσεκτικοί! Επίσης, εξηγήστε του πως πρέπει να λέει πάντα την αλήθεια και ειδικά στη μαμά και στον μπαμπά.
…Να είναι ευγενικό όταν δεν χρησιμοποιείτε και τόσο συχνά τις λέξεις “ευχαριστώ”, “παρακαλώ”, “συγνώμη”. Αν έχει καθημερινά τέτοια ακούσματα από εσάς, είναι σίγουρο πως θα εντάξει στο λεξιλόγιό του τους πρώτους κανόνες ευγένειας.
Της Έλενας Γεμελιάρη, με τη συνεργασία της ψυχολόγου-ψυχοθεραπεύτριας Σταυρούλας Σανίδα, για το περιοδικό Παιδί και Νέοι Γονείς.